ورود مردم به عنوان متقاضی در پروژه‌های تولید انبوه مسکن

 چندی پیش وزرات راه و شهرسازی، به منظور خارج کردن مسکن از فضای رکود در ساخت و ساز از طرح اقدام ملی رونمایی کرد. طرحی که به گفته مسئولان وزارت راه، برای ورود انبوه‌سازان بخش خصوصی بسیار جذاب است، چرا که شیوه اتخاذی برای ساخت و ساز در این طرح، شیوۀ مسکن مشارکتی خواهد بود. در شیوۀ مسکن مشارکتی، انبوه‌ساز وارد شراکت با وزارت راه شده و بر بخش اعظمی از واحد‌های ساخته شده مالکیت دارد.
شیوۀ اتخاذی وزارت راه و شهرسازی برای ساخت مسکن در طرح اقدام ملی، نه تن‌ها منجر به استقبال انبوه‌سازان بخش خصوصی از این طرح نشد، بلکه سیل انتقادات انبوه‌سازان را متوجه خود ساخت. بر همین اساس جمشید برزگر، رئیس کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارفرمایی انبوه‌سازان، در شرح این نکته که پروژه‌های پیمانکاری نظیر مسکن مهر برای انبوه‌سازان مناسب‌تر است، بیان کرد: «پروژه‌های خوبی در مسکن مهر داشتیم که همه به‌موقع تحویل متقاضیان شد. این‌ها واحد‌هایی بودند که کارشان براساس تفاهمنامه درست میان انبوه‌سازان، دولت و بانک پیش رفته بود و شیوه کار در آن‌ها مشخص بود. به این ترتیب که وزارت راه سیاست‌گذاری می‌کرد، بانک مسکن به نمایندگی از مردم منابع مالی را تامین می‌کرد و ما خانه‌ها را می‌ساختیم.»
جمشید برزگر، ضمن خبر دادن از پیشنهاد انبوه‌سازان برای اجرای طرح اقدام ملی به شیوۀ پیمانکاری، مشابه مسکن مهر، افزود: «ما پیشنهادی به وزارت راه و شهرسازی داده بودیم که طرح اقدام ملی تولید مسکن را در قالبی مشابه طرح مسکن مهر، اما کوچک‌تر اجرا کنیم و از سازندگان خوشنام در آن بهره بگیریم، اما این مسئله محقق نشد.»
استقبال نکردن انبوه‌سازان بخش خصوصی از شیوۀ مشارکتی و پیشنهاد ساخت به روش پیمانکاری، دلایلی دارد که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت.

پروژه‌های پیمانکاری برای انبوه‌سازان جذاب‌تر است
در پروژه‌های ساخت مسکن که در آن، انبوه‌سازان به عنوان پیمانکار در پروژه حضور دارند، متقاضی ساخت مسکن از طریق سرمایه شخصی و یا با استفاده از تسهیلات بانکی، نسبت به پرداخت هزینه ساخت اقدام می‌کنند. در همین راستا محمد عنایتی نجف‌آبادی، کارشناس عمران، در گفتگو با خبرنگار. با اشاره به مزایای انبوه‌سازی به شیوۀ پیمانکاری، بیان کرد: «در شیوۀ پیمانکاری، با توجه به اینکه هزینه ساخت به عهده مصرف کننده نهایی مسکن است، لذا نیازی نیست که انبوه‌ساز سرمایه‎ خود را در پروژه به کار گیرد. در نهایت نیز پس از اتمام فرآیند ساخت، از پروژه خارج می‌شود. به همین دلیل است که پیمانکار بود برای انبوه‌ساز جذاب خواهد بود.»

کیفیت ساخت با پیمانکار شدن انبوه‌سازان افزایش می‌یابد
تنها منبع سود انبوه‌ساز در شیوۀ پیمانکاری در ساخت واحد مسکونی‌است، بر همین اساس محمد عنایتی، در بیان فرصت‌هایی که شیوۀ پیمانکاری برای انبوه‌سازان به وجود می‌آورد، گفت: «در شیوۀ پیمانکاری ساخت مسکن، انبوه‌ساز می‌تواند از طریق افزایش سطح فناوری و همچنین استفاده از شیوه‌های صنعتی‌سازی ساختمان، در زمان و هزینه ساخت پروژه صرفه‌جویی کرده و به این ترتیب سود بیشتری را نصیب خود کند.»
محمد عنایتی در ادامه افزود: «شیوۀ پیمانکاری منجر به ورود انبوه‌سازان متخصص به بازار ساخت می‌شود، همچنین خارج شدن سوداگرانی که در لباس انبوه‌سازی وارد فضای مسکن کشور شده‌اند را در پی خواهد داشت. زیرا انبوه‌سازانی که از توان فنی کافی برخوردار نیستند، توان تامین حاشیه سود مناسب را ندارند.»
وی با اشاره به مزایای صنعتی‌سازی ساختمان و افزایش سطح فناوری در فرآیند ساخت بیان کرد: «با توجه به زلزله‌خیز بودن پهنای کشور، کیفیت ساخت مسکن مسئله‌ای اساسی تلقی می‌شود. از این رو در شیوۀ پیمانکاری به دلیل استفاده از فناوری‎های نوین، کیفیت ساخت افزایش یافته و در نتیجه متقاضی، مالک واحد مسکونی مناسب‌تری خواهد شد.»

لزوم ورود مردم به عنوان متقاضی در پروژه‌های تولید انبوه مسکن

ساخت مسکن به شیوۀ پیمانکاری، به دلیل مدیریت انبوه‌ساز از طرف وزارت راه و شهرسازی، مزایای ویژه‌ای به همراه خواهد داشت. از این رو محمد عنایتی، ضمن بیان ویژگی‌های مثبت پیمانکاری انبوه‌ساز برای متقاضیان مسکن، گفت: «وزارت راه در شیوۀ پیمانکاری از سیاست تبدیل واسطه مالکیتی به واسطه مدیریتی بهره می‌برد. به طوریکه انبوه‌ساز به جای مالک شدن در پروژه، توسط دولت مدیریت می‌شود. از طرفی این سیاست مستلزم، ورود مردم از ابتدای پروژه‌های تولید انبوه مسکن است که خود ویژگی مثبتی تلقی خواهد شد.»