افزایش معاملات مسکن در زمستان چگونه بود؟

در ۲۲ روز ابتدای دی‌ماه ۱۳۹۸ در شهر تهران ۸۷۱۲ قرارداد خرید و فروش ملک به امضا رسیده که نسبت به ۲۲ روز ابتدای ماه گذشته ۱۷ درصد و نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۳۷ درصد افزایش نشان می‌دهد.

مطابق آمار اتحادیه مشاوران املاک تهران هم‌چنین در کل کشور از ابتدا تا ۲۲ دی ماه ۱۳۹۸ بالغ بر ۴۱ هزار و ۱۱ قرارداد خرید و فروش ملک منعقد شده که نسبت به آذرماه امسال ۲۵ درصد و نسبت به همین زمان در سال قبل ۱۲ درصد رشد پیدا کرده است.

درخصوص قراردادهای اجاره اما تغییر محسوسی  ایجاد نشده است. در ۲۲ روز ابتدای دی ماه ۱۳۹۸ بالغ بر ۸۲۹۱ اجاره‌نامه در تهران به امضا رسیده که نسبت به زمان مشابه ماه قبل و سال قبل به ترتیب ۵ و ۹ درصد کاهش نشان می‌دهد. در کل  کشور نیز از یکم تا بیست و دوم دی ماه امسال ۳۲ هزار و ۳۲۲ قرارداد اجاره منعقد شده که نسبت به آذرماه امسال ۴ درصد پایین آمده و نسبت به دی ماه پارسال ۳ درصد بالا رفته است.

رونق بازار مسکن در شرایطی که کارشناسان در بازه زمانی سه ماهه پایان سال آن را محتمل می‌دانستند در شرایطی رخ داده که قیمت‌های پیشنهادی نیز تا حدودی بالا رفته است. تحت تاثیر تنش‌های اخیر، بازار برای حدود یک هفته تقریبا متوقف بود اما حجم معاملات قبل از ۱۳ و بعد از ۱۸ دی ماه به اندازه‌ای بوده که به رشد قراردادها در حالت کلی نسبت به آذرماه منجر شده است. با این حال یک کارشناس اقتصاد مسکن با بیان این‌که روند افزایش معاملات ادامه خواهد داشت یا در همین حد باقی می‌ماند معتقد است که افزایش ۸.۵  درصدی قیمت‌های قطعی در آذرماه ناشی از تغییر قیمت بنزین بوده و از میزان رشد قیمت در ماه‌های آینده کاسته خواهد شد. آذرماه ماه امسال نیز در همین بازه زمانی یعنی ۲۲ روز ابتدایی مبایعه‌نامه‌ها در تهران نسبت به آذرماه سال قبل ۹ درصد بالا رفته بود. این در حالی است که قراردادهای خرید و فروش ملک در کشور طی ۲۲ روز ابتدای آذرماه امسال ۱۱ درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل کاهش نشان می‌داد.

رشد یکباره معاملات پس از آن اتفاق افتاد که از تیرماه حجم قراردادها به شدت پایین آمده بود و به کمتر از ۵۰۰۰ فقره رسیده بود. شهریورماه که طبیعتا باید ماه پرمعامله‌ای در بازار مسکن باشد مبایعه‌نامه‌ها ۲۸۰۰ فقره بود که به گفته‌ی قدیمی‌های بازار چنین رکودی از سال ۱۳۶۶ تا کنون بی‌سابقه بوده است. این روند ادامه یافت تا این‌که در آذرماه به یکباره معاملات رشد ۱۳۵ درصدی نسبت به آبان ماه امسال و رشد ۴۱ درصدی نسبت به آذرماه پارسال پیدا کرد. آمار اتحادیه املاک گویای آن است که این روند در دی‌ماه نیز ادامه داشته و در ۲۲ روز ابتدای دی ماه شاهد افزایش ۱۷ و ۳۷ درصدی معاملات به ترتیب نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل بوده‌ایم.

تحلیل یک کاشناس از آینده بازار مسکن

مهدی روانشادنیا، کارشناس اقتصاد مسکن درباره علت ایجاد رونق زودتر از انتظار در بازار مسکن به ایسنا گفت: آمار شهریور و مهرماه که تعداد معاملات تهران به شدت پایین آمده بود و به حدود ۳۰۰۰ فقره رسیده بود یک استثنا است و نمی‌توان روی آن تحلیلی ارایه داد. حالت طبیعی این است که ماهیانه حدود ۱۰ هزار معامله در شهر تهران داشته باشیم که این اتفاق در آذرماه افتاد. در سه ماه آخر سال هم احتمالا این روند ادامه می‌یابد اما آن‌طور که قیمت‌ها ۸.۵ درصد بالا رفت شاهد چنین رشد قیمتی نخواهیم بود.

وی افزود: به هر ترتیب ارزش پول ملی در قیمت مسکن تاثیرگذار است که بعد از تغییر قیمت بنزین شاهد افزایش نرخ دلار بودیم. در بازارهای رقیب مسکن همانند بازار ارز متغیرها به یکباره تاثیر می‌گذارند اما در مسکن به این سرعت اتفاق نمی‌افتد و می‌تواند زمان‌بر باشد. در کل به جهت کاهش قدرت خرید عمومی، کشش افزایش قیمت به نسبتی که در بازارهای دیگر دیده می‌شود در بازار مسکن وجود ندارد. من ادعای کاهش یا ثبات  قیمت مسکن در ماه‌های پیش رو را ندارم ولی انتظار و پیش‌بینی این است که در سه ماهه آخر سال میانگین رشد قیمت کمتر از میزانی باشد که در آذرماه اتفاق افتاد.

این کارشناس اقتصاد مسکن با بیان این‌که در ایران گزینه‌های محدودی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دارد، تاکید کرد: با کاهش نرخ بهره بانک‌ها اولین گزینه‌ی  قشر زیادی از مردم برای حفظ ارزش دارایی‌ها بازار مسکن است و طبیعی است که این موضوع بر تعداد معاملات و قیمت تاثیر می‌گذارد.

به گفته روانشادنیا، رشد قیمت مسکن طی دو سال اخیر در حالی اتفاق افتاده که درآمد خانوارها  افزایش محسوسی نداشته است. در نتیجه قشر مصرف‌کننده نمی‌تواند خیلی در بازار مسکن اثرگذار باشد. هم‌اکنون دو گروه در بازار حضور جدی دارند؛  گروهی  که از افزایش قیمت‌ها عقب ماندند و حالا پول‌ها را برای خرید به نوعی جمع و جور کرده‌اند. گروه دیگر که  دارایی‌شان در بانک و دیگر بازارها محبوس بوده و احساس نگرانی نسبت به کاهش ارزش پول ملی دارند. در بین چهار بازار مسکن، بورس، ارز و طلا، امن‌ترین گزینه مسکن است. هم‌چنین موضوع تقاضای فصلی را هم باید در نظر بگیریم. زمستان به صورت سنتی، فصل خرید ملک محسوب می‌شود. لذا در سه ماهه آخر سال رونق غیرتورمی را در بازار مسکن خواهیم داشت.